Een voormalig pakhuis aan een Amsterdamse gracht is getransformeerd tot een cultureel-spiritueel centrum waar trainingen, cursussen en feesten gehouden kunnen worden,en een appartement voor de eigenaar met zijn gezin. In de loop van de tijd hebben allerlei uitbreidingen aan zowel het pakhuis zelf, als aan de omringende bebouwing een grillig gevormde kavel overgelaten. Zo wordt een zijwand van de tuin gevormd door een parkeergarage en de achterwand door een bejaardentehuis.
Tuinen > Portfolio > looiersgracht
Locatie: Amsterdam
Oppervlakte: 450 m2
In opdracht van: particulier
Ontwerp: 2003
Uitvoering: 2004
Aangelegd door: Koehler tuinontwerp en -techniek
concept
De grillige, onsamenhangende vorm van de tuin gaf aanleiding voor een verdeling in verschillende tuinkamers, elk met een eigen karakter en programma. Er is een wilde tuin met verschillende paden en zitplekken, een verstilde ‘zen-tuin’ als meditatieve kijktuin, een mostuin met stapstenen, en dit alles wordt verbonden door een groot natuurstenen vlak. (Een moestuin in een meer achteraf gelegen gedeelte is niet gerealiseerd toen bleek dat dit niet bij het eigendom behoorde).
plekken
Omdat de tuin zowel voor privégebruik bedoeld is als voor kleine en grote groepen zijn er verschillende verblijfsplekken gemaakt.
De grote zaal grenst met de lange zijde aan de zen-tuin en heeft over de volle breedte een reeks openslaande deuren. ’s Avonds heeft de zaal gordijnen langs alle wanden, zodat het een volledig introverte ruimte wordt, overlag geven de openslaande deuren uitzicht op de tuin, die als een 3-dimensionaal tafereel is ontworpen. Drie elementen verdelen de ruimte in een voorgrond, midden- en achtergrond, een strook hoge bamboe als achtergrond, een tweede baan lage grassen als een echo ervoor, en als zwaartepunt van de compositie asymmetrisch op de voorgrond, een groep van drie stenen op een eiland van mos (kame-shima = schildpad-eiland). Dit tafereel is omlijst door een subtiele rand van ronde keien en betonnen banden.
Het natuurstenen terras zitten is extra groot is gemaakt, zodat er grote groepen kunnen samenkomen. Als verbinding tussen het terras en de wilde tuin is een kleine, informele ruimte gemaakt met een vloer van houtsnippers en omgeven door een lage aarden wal. Helemaal in de hoek van de wilde tuin, aan het zicht onttrokken door hoge ruige beplanting, is een intiem weitje, eigenlijk niet meer dan een verbreding van het pad.
wisselwerking
De statische Zentuin is een driedimensionale compositie van vlakken, waarvan alle maten en verhoudingen op elkaar afgestemd zijn, onveranderlijk door de seizoenen heen. Deze tuin verschaft helderheid, inzicht, rust. De wilde tuin is in beweging, veranderlijk, opgebouwd en heuvels en dalen, die vloeiend in elkaar overgaan. Hier overheerst de chaos van de natuur. ’s Zomers een overvloed van bloemen en insecten, ’s winters slechts wat ragfijne skeletten. Deze tuin biedt geen overzicht, maar een ervaring. Een chinese poort markeert de grens tussen de zen-tuin en de wilde tuin. Onder de poort vindt er een uitwisseling van betekenissen plaats: onveranderlijk en tijdelijk, leegte en volte, vast en beweeglijk, rust en chaos, inzicht en gevoel.